Nawet 75% kobiet na całym świecie musi w pewnym momencie życia stosować leki na grzybicę pochwy. Sprawdź czy do nich należysz

Leki na grzybicę pochwy przyjmuje przynajmniej raz w życiu nawet 75% kobiet [1, 2]. Jakie są objawy infekcji grzybiczej okolic intymnych? Kto jest na nią najbardziej narażony? Na czym polega leczenie i jak się chronić przed grzybicą pochwy? Podpowiadamy.

Jakie objawy mogą świadczyć o tym, że konieczne są leki na grzybicę pochwy? 

Zakażenia pochwy mogą być spowodowane różnymi czynnikami. Objawy takie jak rybi zapach czy szaro-biała wydzielina z dróg rodnych, mogą wskazywać na infekcję bakteryjną, tymczasem nieprzyjemny zapach w połączeniu z zielono-żółtymi objawami może oznaczać zakażenie pasożytem, np. rzęsistkiem pochwowym [3, 4].

O tym, że mogą być konieczne leki na grzybicę pochwy, mogą świadczyć następujące objawy [1, 2, 5, 6]: 

• ból lub dyskomfort podczas współżycia; 
• ból lub pieczenie podczas oddawania moczu;
• obrzęk okolic intymnych;
• pieczenie pochwy; 
• świąd okolic intymnych; 
• wydzielina z dróg rodnych, o „serowatej” konsystencji i białym kolorze, przypominająca ser twarogowy; 
• zaczerwienienie sromu.

W sytuacji zauważenia powyższych symptomów lepiej nie zwlekać z wizytą u lekarza ginekologa. Jedynie lekarz będzie w stanie zidentyfikować przyczynę zakażenia pochwy i dobrać odpowiedni do danego przypadku sposób leczenia. 

Kto jest najbardziej narażony na grzybicę pochwy? 

Za grzybicę pochwy najczęściej odpowiadają drożdżaki z gatunku Candida albicans [1, 6]. Niektóre osoby mogą być bardziej narażone na zakażenie grzybicze. Do nadmiernej kolonizacji organizmu grzybem Candida albicans, dochodzi np. u osób z osłabioną odpornością [7]. 

Inne czynniki, które sprzyjają rozwojowi grzybicy, to także [1, 2, 6]:

• ciąża – w czasie ciąży dochodzi do podwyższenia poziomu estrogenu, co sprzyja namnażaniu drożdżaków i zwiększa ryzyko grzybicy pochwy;
• cukrzyca – w przebiegu niekontrolowanej cukrzyca poziom glukozy we krwi jest znacznie podwyższony, czego efektem są idealne warunki dla rozwoju drożdżaków. Osoby z cukrzycą mają również osłabiony układ odpornościowy;
• długotrwałe stosowanie antybiotyków – antybiotyki mogą niszczyć dobroczynne bakterie i zakłócać równowagę mikroflory pochwy. Ponieważ przyroda nie lubi pustki, w ich miejsce mogą szybko namnożyć się grzyby; 
• nadmierny stres, skutkujący osłabieniem odporności;
• stosowanie antykoncepcji hormonalnej lub hormonalnej terapii zastępczej – tego typu środki mogą wpływać na poziom hormonów w organizmie oraz zmieniać równowagę mikroflory pochwy na korzyść grzybów;
• stosowanie leków immunosupresyjnych – leki stosowane w leczeniu chorób autoimmunologicznych osłabiają układ odpornościowy, co zwiększa ryzyko infekcji grzybiczej; 
• stosowanie zbyt agresywnych środków do higieny intymnej – takie postępowanie może prowadzić do zaburzenia równowagi mikroorganizmów, które naturalnie zasiedlają okolice intymne. 

Czy leki na grzybicę pochwy dostępne bez recepty będą skuteczne? 

Wśród leków na grzybicę pochwy można znaleźć zarówno preparaty dostępne bez recepty, jak i produkty lecznicze, które można nabyć w aptece wyłącznie za okazaniem ważnej recepty od lekarza. Lekarze zalecają jednak, aby unikać samoleczenia i zamiast stosowania na oślep leków na grzybicę dostępnych bez recepty, umówić się na wizytę do lekarza. Wynika to zarówno z ryzyka w postaci błędnej diagnozy, jak i faktu, iż pacjentce może się wydawać, że choroba minęła (ze względu na chwilowe ustąpienie objawów), tymczasem istnieje ryzyko nawrotu, a nawet poważniejszych powikłań grzybicy. 

Ryzyko powikłań jest w szczególności wysokie u osób z osłabioną odpornością [1], dlatego leczenie powinno być dobrze dopasowane przez lekarza i pacjentka powinna przestrzegać wszystkich zaleceń związanych ze stosowaniem przepisanego leku na grzybicę pochwy. 

Jakie leki na grzybicę pochwy może przepisać lekarz? 

Po postawieniu diagnozy lekarz może przepisać leki na grzybicę pochwy stosowane doustnie lub miejscowo. Przy zakażeniach ogólnoustrojowych może być konieczność podania dożylnego. 

Do najczęściej przepisywanych leków na grzybicę pochwy należą [1, 5, 6]: 

• amfoterycyna B;
• gryzeofulwina; 
• ketokonazol;
• flukonazol;
• klotrimazol;
• mikonazol;
• nystatyna.

Warto wiedzieć: W przypadku leków na grzybicę pochwy bardzo ważne jest, aby dokładnie przestrzegać zaleceń lekarza i ukończyć cały cykl leczenia. Pacjentka nie powinna samodzielnie odstawiać leków na grzybicę pochwy, nawet jeśli wydaje się, że objawy ustąpiły.

Czy leki na grzybicę pochwy są bezpieczne w ciąży? 

Przepisywanie leków na grzybicę pochwy w ciąży wymaga ostrożności. Badania wykazały, że niektóre doustne leki przeciwgrzybicze (np. flukonazol), podawane w pierwszym trymestrze ciąży, mogą skutkować samoistnym poronieniem oraz wadami wrodzonymi u dziecka [8, 9]. Gdy grzybica wystąpiła u kobiety w ciąży, samoleczenie jest tym bardziej niewskazane, ponieważ jedynie lekarz będzie w stanie dopasować leczenie do stanu kobiety i zaleci takie preparaty, które są bezpieczne dla rozwijającego się płodu. 

Jak zapobiec rozwojowi zakażenia i uniknąć stosowania leków na grzybicę pochwy? 

Na koniec kilka słów o tym, jak ustrzec się przed grzybicy pochwy. Do podstawowych zasad profilaktyki grzybicy pochwy należy [1, 2]: 

• dbanie o higienę okolic intymnych przy pomocy delikatnych środków myjących o pH dostosowanym do warunków panujących w pochwie; 
• dbanie o zdrową dietę; 
• kontrolowanie poziomu cukru we krwi; 
• noszenie przewiewnej bielizny wykonanej z naturalnych materiałów; 
• unikanie długotrwałego noszenia mokrych ubrań czy kostiumów kąpielowych;
• unikanie nadużywania antybiotyków, gdy nie jest to konieczne;
• unikanie stosowania kosmetyków do higieny intymnej o podrażniającym składzie; 
• wdrożenie leczenia przy pomocy leków na grzybicę pochwy także u partnera (jeśli u niego również wystąpiły objawy lub zaszło podejrzenie, że doszło do zakażenia);
• wstrzymanie się ze współżyciem seksualnym aż do zakończenia leczenia.

Źródła: 

1. Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG) (2019). Vaginal yeast infection (thrush): Overview. [online] Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK543220 [Dostęp: 03.07.2024 r.]

2. Mayo Clinic (2019). Yeast infection (vaginal) – Symptoms and causes. [online]. Available at: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/yeast-infection/symptoms-causes/syc-20378999 [Dostęp: 03.07.2024 r.]

3. Mayo Clinic (2016). Vaginitis – Symptoms and causes. [online] Mayo Clinic. Available at: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/vaginitis/symptoms-causes/syc-20354707 [Dostęp: 03.07.2024 r.]

4. Medical News Today (2020). Vaginal infections: Types, symptoms, causes, and treatments. [online] Available at: https://www.medicalnewstoday.com/articles/vaginal-infections [Dostęp: 03.07.2024 r.]

5. Jeanmonod, R., Jeanmonod, D. (2019). Vaginal Candidiasis (Vulvovaginal Candidiasis). [online] National Library of Medicine. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459317 [Dostęp: 03.07.2024 r.]

6. Arya, N. R., Naureen, B. R. (2023). Candidiasis. [online] PubMed. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560624 [Dostęp: 03.07.2024 r.]

7. Zhou, Y., Cheng, L., Lei, Y.L., Ren, B., Zhou, X. (2021). The Interactions Between Candida albicans and Mucosal Immunity. Frontiers in Microbiology 12: 652725. 

8. Patel, M.A., Aliporewala, V.M., Patel, D.A. (2021). Common Antifungal Drugs in Pregnancy: Risks and Precautions. The Journal of Obstetrics and Gynecology of India 71(6): 577–582.

9. Bérard, A., Sheehy, O., Zhao, J.-P., Gorgui, J., Bernatsky, S., de Moura, C.S., Abrahamowicz, M. (2019). Associations between low- and high-dose oral fluconazole and pregnancy outcomes: 3 nested case–control studies. Canadian Medical Association Journal 191(7): E179–E187.