Krystyna Janda to wybitna polska aktorka teatralna i filmowa, reżyserka, felietonistka i prozaiczka. Współzałożycielka Fundacji Krystyny Jandy na rzecz kultury, dyrektorka artystyczna teatru Polonia i Och-Teatr. Janda jest ikoną polskiego kina oraz teatru, sławę zyskała dzięki wybitnym kreacjom aktorskim, ale również swojej niezwykłej charyzmie oraz niezłomności. Zasłużona dla polskiej kultury aktorka, ma licznych wielbicieli i fanów na całym świecie. Otrzymała wiele nagród i wyróżnień w Polsce i za granicą oraz tytuł Człowieka Wolności w plebiscycie Telewizji TVN oraz Gazety Wyborczej: Ludzie Wolności.
Spis treści:
ToggleKrystyna Janda urodziła się 18 grudnia 1952 roku w Starachowicach. W dzieciństwie uczęszczała do szkoły muzycznej, ukończyła Państwowe Liceum Plastyczne w Warszawie, uczyła się również w studiu baletowym. W 1975 roku ukończyła z wyróżnieniem studia magisterskie Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, na wydziale Aktorskim. Jeszcze jako studentka aktorstwa, w 1974 roku zagrała Maszę w słynnym przedstawieniu telewizyjnym „Trzy siostry” Antoniego Czechowa, w reżyserii Aleksandra Bardiniego. Na scenie teatralnej, po ukończeniu studiów, zadebiutowała w 1976 roku, w Teatrze Ateneum w Warszawie. Wcieliła się wówczas w rolę Anieli w „Ślubach panieńskich” Aleksandra Fredry w reżyserii Jana Świderskiego. Prywatnie, Janda w latach 1974-1979 była żoną aktora Andrzeja Seweryna, z którym ma córkę Marię. W 1981 roku wyszła za Edwarda Kłosińskiego, polskiego operatora z którym była związana, aż do jego śmierci w 2008 roku. Ze związku z Kłosińskim ma dwóch synów: Adama i Jędrzeja. Obecnie, Krystyna Janda mieszka w Milanówku, pod Warszawą.
Szerszej publiczności, dała się poznać już w 1976 roku, debiutując w filmie „Człowiek z marmuru” Andrzeja Wajdy. Zagrała wówczas Agnieszkę, młodą i upartą studentkę szkoły filmowej. W 1981 roku zagrała ponownie Agnieszkę, tym razem w „Człowieku z żelaza”, który opowiadał m.in. o ruchu solidarnościowym. Ważniejsze polskie role filmowe Jandy, to również:
I choć Janda w latach 80-tych zagrała wiele wybitnych ról, międzynarodową sławę przyniosła jej rola Barbary w filmie „Mefisto” z 1981 roku, w reżyserii Istvana Szabo. Film został nagrodzony Oscarem. Sama Janda stworzyła niezapomnianą i wybitną kreację w filmie Ryszarda Bugajskiego „Przesłuchanie” (1982). Rola Antoniny Dziwisz przyniosła jej nagrodę dla najlepszej aktorki na festiwalu filmowym w Cannes. Przez kolejne dekady, Krystyna Janda wcieliła się w liczne i pamiętne role filmowe oraz teatralne. Ponadto pisała felietony, śpiewała, wydała pięć albumów studyjnych oraz pięć książek. Pisała do takich czasopism, jak „Poradnik Domowy”, „Pani” oraz „Uroda”. Występowała również w reklamach telewizyjnych, jak Art & Diamonds Soraya, Eurobank, Telekomunikacja Polska SA, Lipton. W 2005 roku wydała własną linię kosmetyków „Janda”. W tym samym roku, jako pierwsza w Polsce, stworzyła własny, niepubliczny teatr Teatr Polonia w Warszawie, który prowadzony jest przed fundację artystki. W 2010 roku, otworzyła kolejny teatr, tym razem „Och-Teatr”, przy ulicy Grójeckiej w Warszawie.
W 2014 roku, z okazji 25-lecia ogrodzenia wolnej Polski, Krystyna Janda została uhonorowana nagrodą Człowieka Wolności w kategorii kultura. Plebiscyt organizowany był przez telewizję TVN i Gazetę Wyborczą. Celem wydarzenia było wyróżnienia osób, które w ciągu 25 lat stały się symbolem niepodległości, wolności i rozwoju. Widzowie, czytelnicy i internauci wybrali faworytów do zaszczytnego tytułu. Laureatami plebiscytu Ludzie Wolności, obok Krystyny Jandy byli również:
Podczas gali, wręczono również nagrodę prezydentowi Lechowi Wałęsie, dla Człowieka 25-lecia.
Honorowy Patronat nad plebiscytem objął Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski.