Marina Abramowić – życie i twórczość kontrowersyjnej artystki

Marina Abramović to jedna z najbardziej kontrowersyjnych i wpływowych postaci współczesnej sztuki performance. Przez dekady swojej kariery nieustannie przesuwała granice tego, co można uznać za sztukę, konfrontując publiczność z najbardziej intymnymi i często bolesnymi aspektami ludzkiego doświadczenia. W artykule przyjrzymy się bliżej życiu i twórczości Abramović, jej najbardziej znaczącym dziełom oraz temu, jak jej praca wpłynęła na świat artystyczny i społeczeństwo. Poznamy również kontrowersje, jakie wzbudzała na przestrzeni lat, oraz refleksje samej artystki na temat jej własnej pracy. Zapraszamy do lektury fascynującej opowieści o kobiecie, która zrewolucjonizowała sztukę performatywną. Stała się ikoną nie tylko w kręgach artystycznych, ale i w popkulturze.

Marina Abramović – życiorys

Marina Abramović, urodzona 30 listopada 1946 roku w Belgradzie, Jugosławia (obecnie Serbia), jest uznawana za jedną z najważniejszych postaci w sztuce performatywnej. Jej rodzice, Vojin i Danica Abramović, byli bohaterami II wojny światowej, a ojciec służył w armii jugosłowiańskiej. Marina dorastała w surowych warunkach, co znacząco wpłynęło na jej późniejszą twórczość, często eksplorującą granice wytrzymałości fizycznej i psychicznej.

Edukacja

Abramović rozpoczęła studia na Akademii Sztuk Pięknych w Belgradzie w 1965 roku, kontynuując naukę na Akademii Sztuk Pięknych w Zagrzebiu, gdzie zdobyła dyplom w 1972 roku. Już na początku swojej kariery zaczęła eksperymentować z performance, co wyróżniało ją na tle innych artystów tamtych czasów.

Początki kariery – eksperyment ,,Rhythm”

W młodości Abramović była zafascynowana malarstwem i rysunkiem, jednak szybko zrozumiała, że jej prawdziwe powołanie leży w sztuce performatywnej. Już podczas studiów w Belgradzie zaczęła eksperymentować z różnymi formami wyrazu, szukając sposobu na przekazanie swoich emocji i myśli w sposób bardziej bezpośredni i intensywny.

• ,,Rhythm 10’’ – pierwszy performance

Jednym z jej pierwszych znaczących performanców był „Rhythm 10” z 1973 roku. W którym Abramović używała dwudziestu noży i dwóch magnetofonów, grając w rosyjską ruletkę nożową, wbijając ostrza między palce. Kiedy się skaleczyła, odtwarzała nagranie i powtarzała całą sekwencję, zacierając granicę między przeszłością a teraźniejszością.

• ,,Rhythm 0’’ – skazana na sukces

Kolejnym przełomowym momentem w jej karierze był performance „Rhythm 0” w 1974 roku. W tym eksperymencie Abramović stała nieruchomo przez sześć godzin, dając publiczności 72 przedmioty, w tym pióro, kwiat, nóż, i pistolet, pozwalając im zrobić z nią, co tylko chcieli. Ten performance ujawnił brutalne aspekty ludzkiej natury, gdy widzowie zaczęli przekraczać granice, które normalnie byłyby dla nich nie do pomyślenia. „Rhythm 0” stał się symbolem jej podejścia do sztuki jako narzędzia eksploracji ludzkich zachowań i emocji.

Współpraca z Ulayem

W 1976 roku Abramović przeniosła się do Amsterdamu, gdzie poznała niemieckiego artystę Uwe Laysiepena, znanego jako Ulay. Ich spotkanie zaowocowało wieloletnią współpracą, której owocem były liczne performance badające granice relacji międzyludzkich, tożsamości i wzajemnego zaufania. Razem stworzyli ikoniczne prace takie jak „Relation in Time” (1977) i „Rest Energy” (1980), które stały się fundamentem wspólnej kariery. Jednym z najbardziej znanych był „The Lovers” (1988), gdzie oboje wyruszyli z przeciwnych krańców Wielkiego Muru Chińskiego. Spotykając się po 90 dniach marszu, symbolicznie zakończyli swoją współpracę i osobistą relację.

Solo i nowe dzieła

Po rozstaniu z Ulayem, Abramović kontynuowała rozwijanie swojej kariery solowej. Jej performance „The Artist is Present” (2010) w Museum of Modern Art (MoMA) w Nowym Jorku, gdzie siedziała nieruchomo przez 736 godzin, nawiązał do głębokiego kontaktu z publicznością i stał się jednym z najbardziej ikonicznych wydarzeń w historii sztuki współczesnej.

Marnina Abramowić – artystka obecna

Marina Abramović nadal jest aktywną postacią w świecie sztuki i nieustannie rozwija swoje projekty artystyczne. Oto kilka głównych obszarów, w których koncentruje się obecnie:

• Marina Abramović Institute

W 2012 roku Abramović założyła Marina Abramović Institute (MAI) w Hudson, Nowy Jork. Instytut ten jest poświęcony edukacji i promowaniu sztuki performatywnej, organizując warsztaty, wykłady i różnorodne programy artystyczne. MAI jest również miejscem eksperymentów artystycznych, gdzie artyści mogą tworzyć i prezentować swoje prace.

• Publikacje i filmy

Abramović również angażuje się w pisanie książek i tworzenie filmów dokumentalnych o swojej twórczości. W 2016 roku opublikowała swoją autobiografię „Walk Through Walls„, która stała się bestsellerem i zyskała uznanie zarówno wśród krytyków, jak i czytelników. Dokumenty i filmy o jej życiu i pracy, takie jak „The Artist is Present„, również cieszą się dużym zainteresowaniem.

Wpływ i dziedzictwo

Marina Abramović nieustannie przesuwała granice sztuki performatywnej, inspirując kolejne pokolenia artystów. Jej prace często dotykają tematów bólu, cierpienia, przemiany oraz interakcji międzyludzkich, pozostawiając trwały ślad w historii sztuki. Życie i dzieła Mariny Abramović to świadectwo nieustannego poszukiwania granic ludzkiej wytrzymałości i możliwości sztuki. Jej odwaga, wizjonerstwo i gotowość do podejmowania ryzyka uczyniły ją ikoną, której wpływ na sztukę i kulturę jest nieoceniony.

Źródła:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Marina_Abramovi%C4%87

https://en.wikipedia.org/wiki/Marina_Abramovi%C4%87